Plant Lighting: jaarrond teeltproeven in klimaatkamers

Plant Lighting doet fundamenteel plantkundig onderzoek in opdracht van onder meer glastuinbouwbedrijven, telerscoöperaties, toeleveranciers uit de tuinbouw, zaadveredelaars en de overheid. Nog altijd worden de meeste teeltproeven uitgevoerd in kassen of in het veld. Daarbij zijn de weersomstandigheden een belangrijke factor. "Op hete dagen kan het in de kas zo warm worden dat de temperatuur onvoldoende teruggekoeld kan worden", geeft Sander Hogewoning aan. "Of het is veel te donker, tijdens bewolkte weken of bij sneeuwval. In het veld kun je bovendien nog te maken krijgen met hagelbuien of vraat door dieren. Om echt betrouwbare onderzoeksresultaten te krijgen moet je proeven gedurende een periode van 3-5 jaar herhalen. Twintig jaar geleden kon dat nog, maar nu gaan de ontwikkelingen zo snel dat iedereen binnen een half jaar resultaten en conclusies wil zien. Daarom doen wij een groot gedeelte van ons onderzoek in klimaatkamers onder volledig gecontroleerde omstandigheden."

Zonlichtsimulatoren

Om de natuurlijke omstandigheden op een productielocatie zo goed mogelijk na te bootsen, werkt Plant Lighting in de klimaatkamers met zonlichtsimulatoren van SLHolland. Dat is een volledig op LED gebaseerd gepatenteerd systeem dat zonlicht in de range 360-780 nm vrijwel perfect nabootst. "Op basis van tienjarige gemiddelden van het weer op een specifieke locatie kunnen we de lokale daglichtomstandigheden simuleren – met hetzelfde kleurenspectrum, de natuurlijke patronen van bewolking en het veranderende lichtspectrum tijdens de schemering bij zonsopkomst en zonsondergang. Zo kunnen we voor iedere plek op de wereld en voor ieder seizoen in het jaar realistisch, representatief én reproduceerbaar onderzoek doen."

Optimalisering van winterteelt

In de high tech glastuinbouw wordt nu al jaarrond extra belicht en CO2 gedoseerd. Productieverbetering in de winterperiode is een van de grote uitdagingen voor deze sector. In de maanden november t/m februari is er in Nederland nu eenmaal te weinig daglicht voor een goede teelt. Er wordt dan volop bijgelicht met de oranje SON-t lampen en steeds vaker ook met LED. In opdracht van telers onderzoekt Plant Lighting hoe gewassen zo efficiënt mogelijk kunnen worden bijbelicht. Daarbij kunnen de prestaties van het gewas bij de verschillende lichtspectra en verlichtingssystemen met elkaar worden vergeleken. Ook de luchtvochtigheid, CO2-dosering of de hoeveelheid bemesting kunnen worden geoptimaliseerd.

Voldoen aan energieafspraken

Telers zoeken naar manieren om hun efficiency te verhogen – via kostenbesparing, slimmer telen of een hogere opbrengst. Zeker in de glastuinbouw is energiebesparing daarbij het centrale issue. Kun je dezelfde resultaten behalen met efficiëntere belichting? Of kun je met gelijke energie-input meer productieresultaat realiseren, zodat de kosten per geproduceerde tomaat of potplant omlaag gaan? Om te voldoen aan de energieafspraken die Nederland in Europees verband gemaakt heeft, zal de glastuinbouw efficiënter moeten gaan produceren.

Gericht op kennisontwikkeling

Zaadveredelaars zoeken naar wegen om het veredelingsproces te versnellen, lichtproducenten willen de specificaties voor armaturen optimaliseren en zijn geïnteresseerd in het beste lichtrecept voor diverse gewassen. In alle onderzoek streeft Plant Lighting naar kennisontwikkeling, vertelt Sander Hogewoning. "Als we een onderzoeksvraag krijgen, duiken we eerst de literatuur in en formuleren we een hypothese. Die gaan we vervolgens toetsen. Op die manier hebben we niet alleen een antwoord op de vraag, maar is het ook helder waaróm een maatregel werkt. Daar kom je op lange termijn verder mee dan met trial-and-error."

Forse capaciteitsuitbreiding

Met de zes nieuwe klimaatkamers in aanvulling op de drie oudere klimaatkamers beschikt Plant Lighting over veel extra onderzoekscapaciteit. Vier kamers zijn opgedeeld in kleinere cabines waarin onder gelijke omstandigheden een groot aantal varianten kunnen worden getest. Op kleine teeltoppervlakken worden verschillende lichtkleuren, lichtintensiteiten of daglengtes aangeboden bij gelijke temperatuur en luchtvochtigheid. Twee klimaatkamers zijn ingericht met teelttafels voor proeven waar een groter oppervlak gewenst is. De nieuwe kamers hebben een groter bereik in temperatuur en luchtvochtigheid. "Ook kunnen we in deze kamers de omstandigheden nog stabieler, preciezer en robuuster controleren", aldus Sander Hogewoning.

Besturing op maat aangepast

In nauwe samenwerking met de onderzoekers van Plant Lighting zorgt het Automation team van Nijssen voor finetuning van de besturingssoftware. Zo is voor Plant Lighting het aantal regelbare tijdsintervallen opgehoogd. "Dat is voor ons een belangrijke verbetering", benadrukt Sander Hogewoning. "We kunnen in een etmaal nu 10 periodes definiëren, met ieder een eigen CO2-niveau, temperatuur en RV. Ook het verloop tussen de settings is instelbaar: abrupte of geleidelijke overgangen. En dat is van groot belang bij het simuleren van het klimaat in kassen. In kassen heb je immers geen abrupte overgang in licht en temperatuur. Een simpele aan/uit-knop voor de verlichting is dan veel te abrupt. De besturingssoftware van Nijssen geeft ons de mogelijkheid om het klimaat in een kas nu nog nauwkeuriger te simuleren in een volledig geconditioneerde ruimte. Wat ons betreft maakt het de klimaatkamer tot een optimale onderzoeksfaciliteit. Ik verwacht dan ook dat in de nabije toekomst steeds meer onderzoek in klimaatkamers gaat plaatsvinden."

Plant Lighting is een private onderzoeksinstelling, gespecialiseerd in effecten van klimaat op plantgroei en ontwikkeling. Het bedrijf brengt wetenschappelijke plantfysiologische kennis in de praktijk en draagt zo bij aan de innovatiekracht van de glastuinbouw en veredeling.